ღვინის დეგუსტაცია, რა თქმა უნდა, აკადემიური ცოდნის მქონე პროფესიონალთა საქმეა. თუმცა გარკვეული წესების გათვალისწინებით, ნებისმიერი მოყვარულიც შეძლებს ღვინის შეფასებას. მართალია, პროფესიონალურ დასკვნას ვერ გააკეთებს, მაგრამ იმას მაინც გაარკვევს, დაილევა თუ არა ესა თუ ის ღვინო.
მევენახეობისა და მეღვინეობის ინსტიტუტის უნიკალურ არქივში XIX-XX საუკუნის დროინდელი წიგნები და ბროშურებია დაცული. ამ მასალებში უამრავ საინტერესო ცნობას წააწყდებით. ერთერთი ასეთი ბროშურა, სწორედ, ეხება ღვინის დეგუსტაციის ძველ წესებს. მოდით, გადავხედოთ, რა იყო მნიშვნელოვანი, საუკუნის წინ, ღვინის შეფასებისას.
სადეგუსტაციო ჭიქა მაღალფეხიანია და მოგრძო, ოვალური ფორმა აქვს. ჭიქას ერთ მესამედზე ავსებენ ღვინით. დეგუსტაციისას მნიშვნელოვანია ღვინის ტემპერატურა, რაც უშუალოდ ღვინის ტიპზეა დამოკიდებული: თეთრი მშრალი მსუბუქი ღვინოები 12-14 oC-ზე ისინჯება; თეთრი მშრალი ღვინოები 14-16 oC-ზე; წითელი მსუბუქი ღვინოები 16-18 oC-ზე ისინჯება, წითელი ღვინოები კი - 17-20 oC-ზე. დეგუსტაციის დაწყებამდე რამდენიმე საათით ადრე ღვინო ან უნდა შევათბოთ, ან გავაცივოთ შესაბამის ტემპერატურამდე.
ღვინის გამჭვირვალობა და ფერი თეთრ ფონზე ფასდება. სადეგუსტაციო ჭიქას ხელში იჭერენ ფეხით და არა მუცლით. ჭიქას ჯერ სიგანეზე გახედავენ, შემდეგ წინ დახრიან და ზემოდან აკვირდებიან. ღვინის შეფასება ფერზე დაკვირვებით იწყება. იგი გამჭვირვალე უნდა იყოს. ფერის ტონი და ინტენსივობა მიგითითებს ღვინის ასაკსა და წარმოშობაზე: ახალგაზრდა თეთრი ღვინო ღია ყვითელი ფერისაა და მომწვანო ელფერი დაჰკრავს, დროთა განმავლობაში კი ოქროსფერი ხდება და მუქდება, რაც სიძველის ნიშანია. ახალგაზრდა წითელი ღვინო ინტენსიურად წითელი ფერისაა და მოიისფრო წითელში გადადის. ასაკის მატებასთან ერთად ღვინო ყავისფერი ხდება, რასაც ოქსიდირებული ტანინები განაპირობებს. თუ ღვინოს წითელი ელვარება აკლია, ის უკვე „მკვდარია“.
ფერის ინტენსივობა მიუთითებს იმაზე, რამდენად მწიფე იყო ყურძენი დაწურვისას: რაც უფრო ინტენსიურია ფერი, უფრო კარგი გემოსი იქნება ღვინო. თუ ღვინო მღვრიეა, ეს იმას ნიშნავს, რომ იგი არასასურველ - კოლოიდურ ნივთიერებებს შეიცავს. სადეგუსტაციო ჭიქის წრიული მოძრაობისას აქროლადი და არომატული ნივთიერებები უკეთ გამოიყოფა და საშუალებას გვაძლევს, გავეცნოთ ღვინოს.
ჭიქას შერჩენილ ღვინის სურნელს ნაზად შეისუნთქავენ, რათა უკეთ აღიქვან მისი ბუკეტი. რაც შეეხება ღვინის ასაკის დადგენას, ფერის გარდა, ეს გემოთიც შეიძლება. ახალგაზრდა ღვინოები საკმაოდ მწკლარტეა და უხეში. ასაკის მატებასთან ერთად ღვინის გემო სულ უფრო რბილი, ჰარმონიული და დახვეწილი ხდება. დეგუსტაციისთვის საუკეთესო დროა დილა, რადგან ამ დროს მგრძნობელობა გამახვილებულია. ღვინის დეგუსტაცია არ ხდება ჭამის შემდეგ.
